|
سيماي كشاورزي استان اصفهان
شماي كشاورزي استان
حدود 569957 هكتار معادل 3/5 درصد از اراضی استان در بخش كشاورزی مورد بهره برداری قرار مي گيرد. تعداد شاغلين بخش كشاورزی استان حدود 158714 نفر معادل 3/11 درصد از شاغلين استان است. حجم آب قابل تأمين برای كشاورزی در سال های عادی معادل 6525 ميليون متر مكعب برابر 87 درصد از حجم آب قابل تأمين برای استان است از اين ميزان حدود 5092 ميليون متر مكعب از منابع زير زمينی و 1433 ميليون متر مكعب از منابع سطحی می باشد در اين نوشتار سعی بر آن است كه مختصری وضعيت فعاليت های زير مجموعه كشاورزی منعكس گردد.
بخش زراعت :
از 569957 هكتار اراضی مورد بهره برداری در بخش كشاورزی حدود 349401 هكتار معادل 61 درصد به كشت محصولات زراعی آبی و ديم تخصيص می يابد. ميزان توليد انواع محصولات زراعی از اين سطوح برابر 4 میلیون 400 هزارتن است.
شایان ذکر است ، اين استان در توليد گلرنگ ، ذرت علوفه ای ، پياز ، جو ، سيب زميني به ترتيب رتبه های اول ، دوم ، دوم ، سوم و سوم كشوری را به خود اختصاص داده است.
بخش باغباني (مثمر)
- محصولات باغي
در استان اصفهان با حدود 81985 هكتار كشت محصولات باغی آبی و ديم معادل 14 درصد از اراضی مورد بهرهبرداری در بخش كشاورزی را اختصاص داده كه ميزان توليد محصولات باغی از اين سطوح حدود 601518 تن می باشد.
در بين محصولات باغی استان با سطحی برابر 2040 هكتار و توليد 27000 تن رتبه اول كشور و سيب با سطحی برابر 23500 هكتار و توليد 280000 تن رتبه سوم و انار با سطحی برابر 10240 هكتار و توليد 150000 تن رتبه سوم كشور و گل محمدی با سطحی برابر 1800 هكتار و توليد 4500 تن رتبه چهارم كشور را بخود اختصاص داده است .
- محصولات گلخانه اي
از مهمترين مزايای كشتهای گلخانهای میتوان به افزايش عملكرد در واحد سطح ، افزايش راندمان مصرف آب ، امكان توليد محصول سالم و اشتغالزايی بالا در واحد سطح اشاره نمود.
در حال حاضر مجموع سطوح زير كشت محصولات گلخانهای شامل : سبزی و صيفی و گل و گياه زينتی استان برابر 1060 هكتار میباشد. كه ميزان توليد ساليانه سبزی و صيفی گلخانه ای استان بالغ بر 178183 تن می باشد كه رتبه سوم كشوری را بخود اختصاص داده است . ميزان توليد گل شاخه بریده حدود 38 ميليون شاخه گل و گیاهان آپارتمانی با توليد 3090000 گلدان رتبه اول كشور را داراست .
- واحدهاي توليد قارچ خوراکی
از مهمترين مزايای توليد قارج میتوان به اشتغالزايی بالای واحدهای توليدی ، استفاده از پسماندهای کشاورزی (کاه کلش گندم ، زل مرغی ، ملاس چغندر قند ، سبوس) در پروسه توليد و خواص غذايی و داروئی قارچ اشاره نمود ، تا پایان 1392 تعداد 67 واحد قارچ خوراكی فعال در امر توليد فعاليت می كنند. ميزان توليد ساليانه اين واحدها حدود 7500 تن مي باشد ، كه بدين لحاظ استان اصفهان رتبه چهارم كشوری را به خود اختصاص میدهد.
وضعیت صنعت مرغداری ، زنبور عسل و سایر ماکیان در استان
استان اصفهان با داشتن حدود 1809 واحد مرغداری گوشتی به ظرفیت نزدیک به 34 میلیون قطعه و توليد سالیانه 154 هزار تن گوشت مرغ رتبه نخست كشوری را در تعداد واحدهای مرغداری گوشتی و نیز تولید گوشت مرغ دارا بوده ، همچنین با دارا بودن تعداد 48 واحد پرورش بوقلمون گوشتی به ظرفیت 302 هزار قطعه و تولید 5000 تن گوشت بوقلمون در سال مقام اول و با تعداد 153 واحد مرغداری تخم گذار به ظرفیت نزدیک به 8 میلیون 500 هزار قطعه و توليد 83 هزار تن تخم مرغ درسال رتبه چهارم كشوری و در تولید گوشت و محصولات شترمرغ رتبه سوم کشور را دارا می باشد.
همچنین در تعداد کلنی زنبور عسل با 609 هزار کلنی مقام اول و در توليد عسل حائز رتبه چهارم كشور است.
این استان بعنوان یکی از استان های پیشرو در تولید گوشت مرغ ویژه بدون مصرف آنتی بیوتیک با تولید حدود 2000 تن گوشت مرغ ویژه در سال می باشد و یکی از پنج مرکز اصلاح نژاد و تکثیر مرغ بومی کشور در آن واقع شده که این مرکز با تولید بیش از یک میلیون قطعه جوجه یکروزه و توزیع در سطح کشور مقام اول را به خود اختصاص داده است.
همچنین در پرورش پولت (جوجه 3 ماه) تخمگذار 13 واحد با تولید 838 هزار قطعه فعال می باشد.
وضعیت امور دام و تولید محصولات دامی ( شیر خام و گوشت قرمز ) در استان اصفهان :
استان اصفهان یکی از قطب های مهم تولید محصولات دامی در کشور است از نظر آمار دام استان دارای 9/2 میلیون رأس گوسفند و بز ( بجز دام عشایری) و 525 هزار رأس گاو و گوساله و بالغ بر 10 هزار نفر شتر می باشد که از نظر واحد دامی معادل 8/6 میلیون واحد دامی ( دام سبک و سنگین ) را شامل می گردد .
استان اصفهان با وجود دامداران و دامپروران سخت کوش ، هوشمند و مومن با تعداد 4152 واحد صنعتی و 13624واحد نیمه صنعتی دامداری ، توانسته است از نظر تولید شیر خام در کشور رتبه اول را با تولید سالیانه بالغ بر یک میلیون 55 هزارتن و همچنین رتبه اول در زمینه تولید شیر بازای هر راس گاو شیری را کسب نمایند. و با توليد 59 هزار تن گوشت قرمز در سال رتبه پنجم كشوری را به خود اختصاص داده است. استان از نظر تعداد گاوداری های شیری و ارزش اصلاحی گاو شیری اصیل و همچنین از نظر افزایش بهره وری در گاوداری های صنعتی رتبه اول کشور را دارا می باشد.
استان اصفهان برای اولین بار در سطح کشور توانسته در زمینه صادرات تلیسه شیری اصیل متناسب با استانداردهای بین المللی و همینطور صادرات شیر خام و تولید شیر حاوی امگا 3 موجب ارز آوری شود.
در استان اولین مرکز تخصصی پرورش تلیسه شیری در سطح کشور وجود دارد که تامین کننده تلیسه ممتاز برای سایر استان ها می باشد.
ضمنا تولید جنین های منجمد از گاوهای شیری با ارزش اصلاح ژنتیکی بالا در حال حاضر در یکی از گاوداری های استان آن هم برای اولین بار در سطح ملی در حال انجام می باشد.
بخش شیلات و آبزی پروری:
بخش شيلات با توجه به پتانسيل های منابع آبی خدادادی در استان ( اعم از رودخانه ، چشمه ، چاه و قنوات ، درياچه ها و استخرهای ذخيره آب) با دو رویکرد مهم توسعه و بهبود عملکرد آبزی پروری و توسعه و ارتقاء فرهنگ مصرف آبزیان بنا گردیده است که در تحقق این هدف استفاده بهینه از منابع و پتانسیل های آبی جهت تولید انواع آبزیان خوراكی (ماهيان گرم آبی ، سردآبی و خاوياری و ...) و ماهيان زينتی ( انواع زنده زا و تخمگذار) و همچنين اشتغال ، كسب در آمد و تامين بخشی از نيازهای غذايی و پروتئينی با ارزش استان را دنبال می نمايد.
سرانه مصرف آبزيان استان كه هم اكنون بيش از 8 كيلوگرم می باشد در مقايسه با متوسط جهانی بسيار كم بوده ، كه جهت دستيابی به سرانه مصرف بيش از 10 كيلوگرم با فعاليت های فرهنگ سازی و توسعه صنايع فرآوری و بازار عرضه آبزيان در برنامه پيش بينی گرديده است.
عملکرد:
· توليد كل آبزيان خوراكي در طي سال 92 برابر 4931 تن بوده است كه اين توليد شامل :
توليد ماهيان قزل آلا در 169 واحد توليدی با توليد 3055 تن
توليد ماهيان گرمابی در 633 واحد توليدی با توليد 1029 تن
توليد ماهی در منابع آبی با توليد 847 تن
· همچنين استان در زمينه توليد بچه ماهي نيز فعاليت داشته است شامل :
توليد بچه ماهی قزل آلا در 24 واحد توليدی ، با توليد 55 ميليون قطعه
توليد بچه ماهی گرمابی در يك واحد توليدی ، با توليد 690 هزار قطعه
توليد انواع ماهی زينتی در 702 واحد توليدی ، با توليد 54 ميليون قطعه
· رتبه هاي شيلات :
رتبه اول توليد ماهيان گرمآبی در استخرهای ذخيره كشاورزی در كشور
رتبه اول توليد ماهيان زينتی در كشور
فعاليت هاي امور زير بنايي و آب و خاك سازمان
در راستای اجرای مباحث عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی ، اجتماعی و روستاها و بخش كشاورزی ، سازمان جهاد كشاورزی اقدام به اجرای پروژه های ذيل نموده است.
1- اجرای آبیاری تحت فشار (روش های نوین آبیاری) در سطح78000 هکتار
2- احداث کانال آبیاری 100000 هکتار
3- اجرای لوله گذاری به مزارع در سطح 52275 هکتار به طول 2667 کیلومتر
4- اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی مدرن 33534 هکتار و تجهیز و نوسازی سنتی 13800هکتار
5- اجرای تسطیح اراضی دقیق (لیزری) 12223 هکتار
6- اجرای شبکه های آبیاری 3 و 4 در سطح 80000 هکتار
7- مرمت و بازسازی قنوات به طول 1280 کیلومتر در بیش از 4400 رشته
صنایع کشاورزی:
نقش صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی
فرآوری محصولات كشاورزی از طریق کاهش ضایعات ، افزایش زمان ماندگاری ، افزایش ارزش افزوده ، عرضه مناسب تر در زمان مناسب ، توسعه صادرات ، توسعه بازار محصولات خام کشاورزی ، جذب مازاد مواد خام کشاورزی ، ایجاد تنوع در کیفیت محصولات کشاورزی با تغییر رنگ ، شکل و طعم ، افزایش رشد اقتصادی کشور ، نقش مهمی در توسعه کشاورزی دارد.
همچنین در راستای توسعه پایدار کشاورزی استان ، سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان تاكنون نسبت به صدور 246 فقره پروانه بهره برداری برای واحدهای فرآوری محصولات زراعی ، باغی ، دامی و شيلات در استان اقدام نموده است که ظرفيت توليد اين واحدها با اشتغالزايی 4927 نفر بالغ بر 87/1 میلیون تن در سال می باشد.
پتانسيل استان در بخش كشاورزي
- وجود بخش خصوصی كارآمد و توانمند جهت سرمايه گذاری در فعاليت های اقتصادی
- وجود ظرفيت های علمی ، فنی و تخصصی (سرمايه های انسانی) و مراكز پژوهشی و آموزشی در سطح استان
- امكان توسعه كشت محصولات صادراتی (گياهان داروئی ، گلخانه ای و كشت دوم)
- وجود منابع آبی اعم از آبهای جاری و رودخانه ها و درياچه های مصنوعی ، سدها و استخرهای ذخيره آب کشاورزی ، كانال های آبرسانی ، و چاه ها و قنوات و چشمه سارها جهت توسعه صنعت آبزی پروری
- همجواری با حوزه منابع تأمين آب زاگرس مركزی
- قرار گرفتن استان در مركز كشور و در مسير راههای ترانزيتی
- وجود منابع طبيعی و اقليمی متنوع به عنوان زير ساخت محرك فعاليت های بخش كشاورزی
*مسايل و مشكلات اساسي پيش روي بخش كشاورزي در استان
- استفاده نامناسب و بيش از ظرفيت از منابع طبيعی استان
- تغيير كاربری اراضی مستعد كشاورزی
- كمبود منابع آب مورد نياز
- آلودگی شديد منابع آب و خاك به دليل استقرار صنايع سنگين
- بهره برداری غير اصولی از منابع آب و پائين بودن راندمان آبياری
- كاهش منابع ذخاير آبی و بحرانی شدن وضعيت سفره های آب در زيرزمينی استان
سياست هاي مد نظر سازمان به منظور توسعه بخش كشاورزي در راستای
حمایت از تولید ملی:
- جهت گيری به سمت روش های نوين كشت به منظور استفاده ار منابع محدود موجود نظير توسعه كشت های گلخانه ای ...
- يكپارچه سازی كشت همراه با مديريت مدرن و پيشرفته
- اصلاح الگوی كشت با توجه به قابليت ها و ظرفيت های مناطق
- توسعه تشكل های توليدی در بخش كشاورزی و حمايت از تشكل های موجود
- تخصيص تسهيلات بانك ها به منظور اجرای طرح های يكپارچه سازی ، توسعه مكانيزاسيون ، توسعه اجرای سيستم های آبياری تحت فشار و ...
- مهار آب های سطحی و تغذيه مصنوعی سفره های زير زمينی
- توسعه ، ترويج و حمايت از اجرای روش های بيابان زدايی و پيشگيری از گسترش كوير
- توسعه روش های مبارزه بيولوژيك بر عليه آفات و بيماری های محصولات زراعی و باغی
- توسعه صنايع تبديلی و تكميلی
- سرمايه گذاری به منظور توسعه توليد محصول ویژه (عاری از باقیمانده های سموم و آنتی بیوتیک ها شیمیایی)
- اجرای طرح ساماندهی و اسكان عشاير
- گسترش كمی و كيفی صنعت بيمه كشاورزی
اهداف كمي بخش كشاورزي و منابع طبیعی در برنامه پنجم (94-1390)
|